Duch sztuki towarzyszy kieleckim targom Sacroexpo już od ponad 26 lat. To przestrzeń, która łączy duchowość z twórczością, tradycję z nowoczesnością, a człowieka – z jego najgłębszymi pytaniami. To miejsce wyjątkowych spotkań: z rzemiosłem sakralnym, z artystami i twórcami, z ideami, które wykraczają poza materialny wymiar rzeczywistości. Targom od 20 lat towarzyszy medal Per Artem Ad Deum. Tegorocznymi laureatami wyróżnienia zostali: krakowski poeta Adam Ziemianin oraz kieleckie Wydawnictwo Jedność.

Od 20 lat częścią targów jest Medal Per Artem ad Deum, czyli „Przez sztukę do Boga – wyjątkowe wyróżnienie, które od 2005 roku trafia do artystów, twórców i instytucji, dzięki którym sztuka staje się drogą do tego, co najistotniejsze: do sacrum, do duchowości, do Boga. Jak szeroka i różnorodna może być ta droga, pokazują dotychczasowi laureaci – 33 wybitne nazwiska i instytucje, które na trwałe zapisały się w historii tej nagrody. To m.in. Krzysztof Penderecki, który uczył, że muzyka może być modlitwą, Ennio Morricone, którego kompozycje niosły sacrum nawet w kinie, Tomáš Halík, filozof otwierający drzwi do dialogu, profesor Leszek Mądzik, który posiadał niezwykłą umiejętność wprowadzania widzów w sakralną przestrzeń życia i śmierci czy Wydawnictwo Herder niosące duchowe wartości poprzez słowo. Wśród nagrodzonych są tak znakomite nazwiska jak Wojciech Kilar, Krzysztof Zanussi czy Giuseppe Tornatore. Laureaci – światowej sławy twórcy – tworzą grono, które nadało Medalowi Per Artem ad Deum wyjątkowy wymiar. Nie tylko w kontekście sacrum, lecz także jako narzędzie dialogu ekumenicznego i międzykulturowego.

– Nie jest to tylko nagroda za artystyczną doskonałość – to wyróżnienie honorujące tych, którzy przez sztukę przyczyniają się do rozwoju kultury i duchowości współczesnego człowieka. Idea Per Artem ad Deum stała się jedną z najważniejszych nagród w tej dziedzinie – mówi dr Andrzej Mochoń prezes Targów Kielce.

Do 2022 roku medal przyznawany był przez Papieską Radę ds. Kultury, a dziś patronuje mu watykańska Dykasteria ds. Kultury i Edukacji. Tegorocznymi laureatami zostali znakomity krakowski poeta Adam Ziemianin oraz kieleckie Wydawnictwo Jedność.

Medale wręczono w trakcie uroczystej gali, pierwszego dnia Wystawy Sacroexpo, 2 czerwca w Targach Kielce. Uzupełnieniem gali był koncert zespołu „U Studni”, grupy muzycznej z gatunku poezji śpiewanej, teksty do utworów którego napisał Adam Ziemianin.

– Rok po święceniach, w 1990 roku zostałem powołany do pracy w Wydawnictwie. Jedynym majątkiem drukarskim którym wtedy dysponowaliśmy to był powielacz wyciągnięty z piwnicy. Udało mi się spotkać na swojej drodze ludzi, z którymi może nas spotkać coś wielkiego i ważnego. Ci, którzy ze mną tą drogą szli – dostają dzisiaj bardzo ważne przesłanie, że to jest Per Artem – przez sztukę. W tym zacnym gronie dotychczasowych laureatów – wybitnych twórców, nagroda dla Wydawnictwa jest czymś wyjątkowym. Nasza praca i książki dzięki nagrodzie Per Artem Ad Deum stają się sztuką – sztuką drukarską. Ze wszystkimi, do których ta nagroda należy udało nam się stworzyć sztukę poprzez publikację książek, które stają się w dzisiejszych czasach coraz ważniejsze – mówił ks. Leszek Skorupa, Dyrektor Wydawnictwa Jedność.

Poeta Adam Ziemianin w swojej wypowiedzi nawiązywał do dzieciństwa, do Muszyny. Podkreślił jakie znaczenie ma dla niego otrzymanie medalu.

– Ojczyzną poety jest dzieciństwo, a matecznikiem tego dzieciństwa jest miejsce, gdzie to dzieciństwo spędzał. Ja swoje spędziłem w Muszynie, miejscu stworzonym do poezji. Tam uczyłem się wrażliwości i odkrywałem świat.  Podczas wypraw w góry muszyńskie odbyłem piękne rozmowy z Najwyższym. Tam w jakimś sensie metaforycznym spotkałem się z Bogiem.  Dzięki temu, że miałem pokorę wobec sztuki, wobec Boga, wobec Najwyższego, zdarzało mi się zapisywać wszystko, jakbym rozmawiał z przyjacielem. To wyróżnienie jest dla mnie wyjątkowe, zważywszy także na wydanie tomiku „To Tu To Tam” wspólnie z Wydawnictwem Jedność. To przeżycie i wzniosłe chwile są pomnikowym uwieńczeniem tego, co dotychczas robiłem – podkreślał poeta Adam Ziemianin.

Wspólnym projektem Targów Kielce i obu laureatów: Wydawnictwa Jedność oraz Adama Ziemianina jest tomik „To Tu To Tam” z wierszami i rysunkami krakowskiego poety.

Wystawa Sacroexpo, największe w Europie targi branży sakralnej, doskonale sprzyja idei dialogu – ukazując najnowsze trendy we współczesnym rzemiośle sakralnym, a także otwierając przestrzeń do spotkania, wymiany i refleksji. Tegoroczna edycja przyciągnęła do Targów Kielce niemal 200 wystawców z 10 krajów. Szczególne miejsce zajmuje Strefa Sztuki od Art in House, gdzie prezentowano obrazy, rzeźby i ikony z nowoczesną sztuką sakralną autorstwa współczesnych twórców, takich jak Borys Fiodorowicz, Piotr Barszczowski, Sylwia Perczak czy Aleksander Grzybek. Goście targów mogli odwiedzić wystawę „Sztuka świadectwem Pielgrzymów Nadziei” z dziełami Pracowni Drapikowski Studio, a także wystawę Madonn Papieskich „Regina Poloniae”, na której zgromadzono obrazy madonn koronowanych na prawie papieskim. Miejscem wyciszenia i duchowej refleksji jest w trakcie targów oratorium ikonograficzne organizowane przez Centrum Duszpasterskie Wesoła 54.

Targi Sacroexpo są miejscem, gdzie tradycja spotyka się z nowoczesnością, a sztuka otwiera dialog pomiędzy artystami, duchowieństwem i wiernymi. To właśnie w duchu sztuki i piękna Wystawa Sacroexpo buduje niepowtarzalną atmosferę, czyniąc z targów coś znacznie więcej niż zwykłe wydarzenie branżowe.

W trakcie Wystawy Sacroexpo, 2 czerwca odbędzie się uroczysta gala wręczenia medali Per Artem Ad Deum przyznawanych pod patronatem watykańskiej Dykasterii ds. Kultury i Edukacji. Nagrody otrzymają: krakowski poeta Adam Ziemianin oraz Wydawnictwo Jedność. Dopełnieniem gali będzie koncert zespołu „U Studni” z gościnnym występem jednego z laureatów – Adama Ziemianina.

Medal Per Artem Ad Deum towarzyszy targom Sacroexpo już od 20 lat. Wyrasta z idei dialogu między kulturą a duchowością, pomiędzy artystą a człowiekiem, a także pomiędzy światem a sacrum. Nagroda stała się symbolem budowania mostów między pięknem a sacrum, między ludzką wrażliwością a tym, co niewidzialne i wieczne. Spotkanie artystów różnych dziedzin owocuje wyjątkowym dialogiem, w którym chrześcijańskie dziedzictwo i uniwersalne wartości znajdą wspólny wyraz w słowie, obrazie i geście. Wyróżnienie Per Artem Ad Deum przyznawane było od 2005 roku do 2022 roku przez Papieską Radę ds. Kultury. Otrzymało je już 33 wybitnych artystów m.in. wybitni kompozytorzy: Ennio Morricone, Krzysztof Penderecki oraz Wojciech Kilar, reżyser Krzysztof Zanussi oraz szwajcarski architekt Mario Botta. Od 2022 roku medal wręczany jest pod patronatem watykańskiej Dykasterii ds. Kultury i Edukacji.

Wiara ze słowa

Tegorocznym wyróżnieniem uhonorowano dwóch laureatów: Adama Ziemianina, znakomitego krakowskiego poetę związanego z nurtem poezji śpiewanej za „splatanie sacrum codzienności z duchową głębią oraz prowadzenie ku transcendencji poprzez poezję” oraz Wydawnictwo Jedność, będące jednym z najstarszych wydawnictw katolickich w Polsce „za dzieło ewangelizacji i wychowywanie kolejnych pokoleń w duchu wartości chrześcijańskich”.

Adam Ziemianin jest autorem liryki pełnej czułości i codziennej duchowości. Po jego wiersze sięgają znakomici polscy artyści między innymi z „Wolnej Grupy Bukowina”, zespołów „Pod Budą”, „Starego Dobrego Małżeństwa”, „U Studni”. Jest autorem tomików: Wiersze dla Marii, Zdrowaś Matko – łaski pełna, Modlitwy mojego wieku, Przymierzanie Peruki. Duchowość w twórczości Adama Ziemianina widoczna jest w słowach piosenek, publikacjach, artykułach, ale przede wszystkim w wierszach. Jego poezja charakteryzuje się prostotą i autentycznością, co sprawia, że duchowe poszukiwania i refleksje są bliskie każdemu czytelnikowi. Poezja Adama Ziemianina jest rodzajem szczerej, pokornej modlitwy, w której sacrum przenika się z profanum. Poeta nie tylko szuka odpowiedzi, ujawniającej tajemnicę istnienia, ale odnosi się do chrześcijańskich wartości takich jak miłość, pokora, przebaczenie i wdzięczność, przybliżając nas do Boga.

Wydawnictwo Jedność to jedno z najstarszych i największych wydawnictw katolickich w Polsce, którego historia sięga 1918 r. W ofercie Wydawnictwa można znaleźć ogromny wybór pozycji o tematyce religijnej z zakresu teologii dogmatycznej i moralnej, katechetyki, biblistyki, homiletyki i kaznodziejstwa, książki do medytacji biblijnej, a także albumy i literatura piękna. Sztandarowe serie: Biblioteka Ojca Pio, Pismo Święte dla dzieci, Wielcy Święci. Pierwszym wielkim projektem „Jedności” była „Biblia dla każdego” autorstwa związanego z medalem Per Artem Ad Deum jako przewodniczący Papieskiej Rady ds. Kultury (2009-2022) JE kardynała Gianfranco Ravasiego. To liczące 10 tomów dzieło, zawierające blisko 4000 stron – nowoczesny, wszechstronny komentarz do Pisma Świętego dla wiernych świeckich. Pod koniec lat 90 – tych ubiegłego wieku „Jedność” weszła we współpracę z niemieckim wydawnictwem Herder (laureat Per Artem ad Deum 2015) i do tej pory wydała już kilkadziesiąt tytułów na licencji wydawnictwa, które na stałe weszły do kanonu literatury teologicznej, jak np. Nowy Leksykon Biblijny (Herders Neues Bibellexikon) oraz publikacje najbardziej cenionych teologów w kręgu języka niemieckiego z Josephem Ratzingerem na czele.

Wręczenie tegorocznych nagród Per Artem Ad Deum odbędzie się w trakcie uroczystej gali, 2 czerwca o godzinie 15 w Centrum Kongresowym Targów Kielce. Dopełnieniem gali będzie koncert grupy muzycznej „U Studni”, której twórczość stanowi subtelna mieszanka poezji śpiewanej, ballady i refleksyjnych opowieści o człowieku, świecie oraz duchowości. Większość tekstów do utworów zespołu napisał Adam Ziemianin, który w trakcie koncertu wystąpi gościnnie, będzie recytował swoje wiersze.

Wstęp na koncert jest wolny po rejestracji. Liczba miejsc ograniczona.

Na tegorocznym Sacroexpo po raz pierwszy zaprezentowany zostanie tomik wierszy „To Tu – To Tam” wydany przez Targi Kielce i Wydawnictwo Jedność. W tym premierowym egzemplarzu zawarte są m.in. nieopublikowane dotąd wiersze autora, poezja haiku oraz rysunki wykonane przez poetę Adama Ziemianina.

Wystawa Sacroexpo już po raz 26. odbędzie się w Targach Kielce. Targi potrwają od 2 do 4 czerwca.

Wstęp na targi jest bezpłatny. Wystarczy się zarejestrować poprzez stronę: https://www.targikielce.pl/sacroexpo/rejestracja-zwiedzajacych

Profesor Leszek Mądzik, przez lata związany z Targami Kielce, był obecny niemal na każdej edycji Wystawy Sacroexpo organizowanej w kieleckim ośrodku. Wnosił unikatową wrażliwość i refleksję nad sacrum w sztuce, pozostawiając głęboki ślad w sercach uczestników wydarzenia. Jako jeden z członków Kapituły Medalu Per Artem Ad Deum miał istotny wpływ na promowanie najwybitniejszych artystów łączących sztukę z duchowością.

Dzieła Profesora Leszka Mądzika poruszały najgłębsze struny ludzkiej duszy, dotykając tematów przemijania, sacrum i duchowości. Był twórcą teatru obrazu, w którym cisza i gra światła odgrywały kluczową rolę w budowaniu atmosfery metafizycznej refleksji. Jego niezwykła wrażliwość artystyczna, oryginalny język wizualny oraz niezachwiana konsekwencja w kreowaniu sztuki uczyniły go jednym z najważniejszych współczesnych twórców teatralnych.

– W 2008 roku profesor Leszek Mądzik został laureatem Medalu Per Artem Ad Deum podczas Międzynarodowej Wystawy Budownictwa i Wyposażenia Kościołów, Sztuki Sakralnej i Dewocjonaliów SACROEXPO – wspomina Andrzej Mochoń, prezes Targów Kielce . – Wyróżnienie to przyznano mu za niezwykłą umiejętność wprowadzania widzów w sakralną przestrzeń tajemnicy życia i śmierci, jego niezwykłą artystyczną wrażliwość oraz stworzenie unikatowego teatru obrazu.

Jednym z wydarzeń, które pozostawiło niezatarty ślad w pamięci odwiedzających Wystawę Sacroexpo, była wystawa fotografii sakralnej profesora Leszka Mądzika w 2017 roku, zatytułowana „Sacrum miejsca”. Fotografie, powstałe podczas podróży artysty wraz z Teatrem Scena Plastyczna KUL do Peru, Belgii, Włoch, Francji, Meksyku, Hiszpanii, Białorusi, Ukrainy i Polski, stanowiły zapis jego głębokiej fascynacji duchowością przestrzeni. Wybór zdjęć koncentrował się głównie na tematyce pasyjnej, ukazując sacrum w miejscach o szczególnym znaczeniu dla człowieka i jego duchowego przeżycia. Ekspozycję profesor Leszek Mądzik zwiedzał w towarzystwie innych laureatów Medalu Per Artem Ad Deum, m.in. wybitnego reżysera Krzysztofa Zanussiego, artystki fotografik Claudii Henzler oraz rzeźbiarza Wincentego Kućmy.

Przez ponad pięć dekad twórczości profesor Leszek Mądzik wyznaczał nowe kierunki w teatrze i sztuce wizualnej, pozostawiając niezatarty ślad w świadomości widzów na całym świecie. Był autorem licznych spektakli, scenografii, plakatów, wystaw oraz publikacji poświęconych sztuce teatralnej. Dziedzictwo profesora Leszka Mądzika pozostanie żywe, inspirując kolejne pokolenia artystów i miłośników sztuki. Jego teatr obrazu, przesycony mistycznym nastrojem, będzie nadal prowadził widzów w głębię ludzkiej egzystencji, poszukiwań duchowych i refleksji nad sensem życia. Artysta zmarł 18 marca 2025 roku.

Medal Per Artem Ad Deum to jedno z najważniejszych wyróżnień przyznawanych wybitnym twórcom i intelektualistom, których działalność łączy sztukę z duchowością. W gronie 33 dotychczas nagrodzonych medalem znaleźli się najwięksi twórcy świata sztuki, m.in. Wojciech Kilar, Ennio Morricone, Mario Botta, Krzysztof Penderecki, Michał Heller, Tomáš Halík, Giuseppe Tornatore, Anselm Grün i Kiko Argüello. Podczas 26. edycji Wystawy Sacroexpo, od 2 do 4 czerwca w Targach Kielce kolejny wybitny twórca dołączy do tego zaszczytnego grona.